het vragen(v)uur
Wouter Van Besien over de impact van een duurzame bank23 sep 2020, dimitri barbe
Elke maand geeft een partner-koploper/tegendraadse ondernemer ons zijn of haar visie op duurzaamheid. Op gisteren, vandaag en morgen. Een blik achter en voor de schermen – zowel professioneel als persoonlijk. Deze maand: Wouter Van Besien, ex-voorzitter van Groen en nu coördinator duurzaam en ethisch bankieren bij vdk bank in Gent.
Wouter Van Besien verlaat de politiek en duikt een nieuwe wereld in, bij vdk bank. Niet omdat hij niet meer gelooft in de politiek maar omdat hij sneller vooruit wil. Bieden “de banken” dan het antwoord? “Volg het geld” is niet voor niets vaak de oplossing. Geldstromen bepalen zoveel in onze maatschappij. En vdk bank is niet zoals de grootbanken. Als kleine, duurzame bank staan ze dichter bij de mensen. We zijn er nog niet maar kunnen we impact maken? Uit Wouters mond: “Yes we can”.
de weg naar meer duurzaamheid
Duurzaamheid is jouw drive. Maar de omgeving is nu anders. Van de politiek naar een commerciële onderneming. Wat verwacht je? Waar kijk je naar uit?
Ik geloof nog steeds in de politiek als motor voor maatschappelijke verandering. Het biedt instrumenten die nergens anders te vinden zijn. Via regelgeving kan je bijvoorbeeld single use plastics bannen. Met de fiscaliteit kan je gedrag sturen, acties belonen en CO2 belasten. Maar het gaat traag. Je moet telkens zoeken naar een meerderheid en een dossier wordt nooit puur op zijn merites beoordeeld. Het is altijd deel van een ruimer regeerakkoord. Ik kijk uit naar die can-do-mentaliteit bij vdk bank. Niet wachten op anderen. Gewoon de mouwen opstropen en gaan.
‘Die ambitie heeft vdk bank echt. Wij verschuilen ons niet achter wettelijkheid. We willen het beter doen, in de frontlinie gaan staan. Die ambitie kan niemand u afpakken.’
Waar hoop je in je nieuwe job die positieve impact te realiseren? Waar zit volgens jou de hefboom van een bank?
In het bancaire gaat het natuurlijk om geld. Waar het naartoe stroomt, heeft veel impact. En dat kan je als bank sturen. Een bank kan op vier manieren als een hefboom werken.
De eerste is richting consumenten. Met een duurzame spaar- of pensioenrekening geef je hen de kans om een duurzame economie te steunen. Je kan ook een nieuwe standaard creëren. Door aan te tonen dat een duurzame bank rendabel is, zet je andere banken aan om hetzelfde te doen. Drie, je kan een rol spelen naar ondernemers toe. Zo hebben we met vdk bank een netwerk opgestart voor duurzame ondernemers die elkaar inspireren en ondersteunen. En als laatste kan je ook druk zetten op de overheid. Zo is vdk bank trouwens ontstaan, om een falende overheid te corrigeren. Er bestond geen sociale zekerheid, dus zijn de vakbonden met de arbeiders zelf een spaarkas gestart. Zo konden die arbeiders een buffer opbouwen. Maar daar is het niet gestopt. De vakbonden zijn verder gegaan om ook structureel de sociale zekerheid uit te bouwen.
‘Solidariteit en duurzaamheid zitten in het DNA van vdk bank. Dat maakt hen een geloofwaardige partner op vlak van duurzaamheid, van milieu en klimaat maar ook op vlak van menswaardigheid.’
Hoe kan een kleinere, duurzame bank zoals vdk bank toch die aanjager zijn van verandering en de maatschappij motiveren om verder te verduurzamen?
Die kleinschaligheid is geen deel van het probleem maar de oplossing. De financiële crisis is er gekomen doordat grote banken te grote risico’s namen en te veraf stonden van hun complexe financiële producten. Kleine banken staan dichter bij hun klanten. Ze kennen hun klanten bij naam en voelen zich veel verantwoordelijker over het geld dat ze in handen krijgen. Klanten van kleine banken zijn ook veel tevredener dan die van grote banken.
‘Je ziet dat ook in andere sectoren. Ook kleinere landbouwbedrijven hebben een grotere connectie met hun producten. Die kleinschaligheid. Dat is iets waar we nood aan hebben.’

blik op de wereld
Hoe kijk jij over je carrière heen naar het bewustzijn van onze maatschappij over klimaat en andere maatschappelijke thema’s?
Op twee vlakken is er een evolutie in bewustzijn. Eén is klimaat. Er is een brede consensus dat het tijd is om die klimaatverandering te stoppen. Maar dat heeft zich nog niet vertaald naar genoeg actie. Mensen blijven botsen op weerstanden en grote belangen van oliebedrijven en -staten. Kijk naar de relanceprogramma’s van de rijkste landen naar aanleiding van de corona-crisis: voor elke euro die naar hernieuwbare energie gaat, vloeit er 1,5 euro naar fossiele energie.
Een ander aspect is de gevoeligheid rond transparantie. Er is nu heel veel kennis toegankelijk via het internet en de sociale media. Een zegen, maar ook een vloek. Je komt in je eigen bubbel terecht met één waarheid en veel onzin. We moeten het internet als wapen gebruiken voor meer transparantie. Maar vaak gebeurt dat niet. Maar ik ben zeker niet moedeloos. De toekomst is wat we ervan maken.


toekomstvisie
Van welk type bank droom je?
Ik droom van een heel open bank waarbij stakeholders echt worden betrokken; de klanten, partners maar ook de academische wereld en ondernemingen. Dat zij mee de missie bedenken, uitdiepen en uitdragen. vdk bank is de bank van iedereen. Ze richt zich niet enkel op mensen met geld. Dat vind ik heel belangrijk. Zij zijn dus goed geplaatst om in constante dialoog te gaan met de samenleving.
‘Je hebt een stuk publieke functie doordat je mee bepaalt waar het geld naartoe gaat. Dus moet je ook luisteren.’
Wat geeft jou energie om vaak tegen de stroom in de pleitbezorger te zijn van zorgzaamheid en een focus op de lange termijn, op de volgende generaties?
Eigenlijk gaat dat vanzelf. Ik sta opgewekt op. Dat heeft alles te maken met je eigen overtuiging en de sfeer rondom. Als je werkt aan iets dat je belangrijk vindt, geeft dat energie. Je moet er niet naar zoeken. En daarnaast is er een heel joviale werksfeer bij vdk bank. Dat zijn ook gedreven mensen, klaar om er een lap op te geven.
Heb je als Antwerp supporter advies voor KAA Gent?
Een heel gevoelige vraag maar toch twee suggesties. KAA Gent kan best Sinan Bolat in de goal zetten (speelde vorig seizoen voor Antwerp). Dat is een keeper met présence, de supporters gaan er plezier aan beleven. En tweede tip. Wat er ook gebeurt, zorg dat ge wint van Club Brugge.
gerelateerde cases

vdk bank - rebranding ‘voor het leven’
Sinds haar succesvolle rebranding in 2017 trekt vdk bank resoluut de kaart van maatschappelijk verantwoord bankieren. En net daarom slaat ze graag de handen in elkaar met het team van make sense. Als vaste communicatiepartner delen we de duurzame en ethische waarden van de bank met Gentse roots op een creatieve manier met de bewuste belegger, spaarder, lener, investeerder ... Vlaming.

vdk bank - #sfmf
vdk bank drukt haar stempel op de toekomst door te investeren in duurzame initiatieven. Klimaatinitiatieven maken daar een belangrijk deel van uit. Toen de bank haar duim opstak voor Sign for my Future, schakelde ze ons team in voor de conceptuele uitwerking van de klimaatcampagne en de activatie van haar doelgroep. En wij vertaalden Sign for my Future in woord en beeld naar vdk bank.