Duurzaam ondernemen en consumeren: 6 trends uit 2021

23 feb 2022, jana kereknaoui

Van zelfgebakken bananenbroden tot goedkope wegwerpmondmaskers – de coronapandemie zette niet enkel onze gewoontes op z’n kop, maar ook de manier waarop we consumeren. 2021 werd het jaar van de duurzaamheid en de transparantie. Van bewust produceren, (in)kopen en verantwoord consumeren. Hoe dan? Dat lees je hier.

 

#buylocal 

De coronapandemie zette ons dagelijkse leven drastisch op zijn kop. Maar de lockdown bracht ook positieve veranderingen met zich mee. Zo vertonen we met z’n allen steeds vaker duurzaam koopgedrag. Uit een onderzoek van Fairtrade Belgium blijkt dat 42% van de Belgen een voorkeur heeft voor lokale producten, en laat die hopelijk ook in de praktijk doorklinken. Uit datzelfde onderzoek blijkt ook dat ze meer eerlijke (23%) en biologische producten (14%) willen kopen. Meer dan ooit hechten we belang aan een goede service, kwaliteitsvolle producten, en dan liefst van lokale oorsprong. En dat vinden we bij onze lokale handelaars, voor wie het tijdens de lockdown extra moeilijk – en helaas soms onmogelijk – was om te concurreren met de grote onlinespelers. Campagnes op gemeentelijk, regionaal en nationaal niveau moesten de lokale handelaars dan ook extra steunen. Denk: de “ikwînkelhîer”-campagne van Unizo, “ikkooplokaalinvlaamsbrabant” en “#samenlokaal” van RTV en TV Plus. Haast onmogelijk om tijdens de zoveelste lockdownwandeling een van de ontelbare affiches te missen.

220216_ms_blog_terugblik_plasticlabel.jpg

zero waste & plastic free 

Met het stijgende aantal verhalen over afval dat wereldwijd lucht, water en land vervuilt, gingen we massaal op zoek naar alternatieven om onze bijdrage aan de winning van materialen te verminderen. Want met elk weggegooid mondmasker of stuk single-use plastic steeg ook de afvalberg. 

Gevolg: zero-wasteproducten als soapbars, tandenborstels van bamboe en herbruikbare wattenschijfjes, maar ook diensten als package free winkels winnen aan populariteit. De EU stelde voor haar lidstaten de Single Use Plastics (SUP)-regel op – een reeks maatregelen om vanaf juli 2021 de verkoop in te perken van de 9 soorten kunststof items die het meest voorkomen op de Europese stranden – van bestek over rietjes tot roer- en wattenstaafjes. Vandaar ook het nieuwe labeltje 'plastic in product' op verpakkingen in de supermarkt.  

Om dit soort zwerfvuil tegen te gaan, zit er in Duitsland al sinds 2003 statiegeld op blikjes en kleine flessen, en heft ook Nederland statiegeld op PET-flessen van meer dan een liter en vanaf 2023 ook op blikjes. Verschillende partijen in ons land ijveren om het voorbeeld van onze noorderburen te volgen. Een stap in de goeie richting: WePlog lanceerde vorig jaar een app waarmee mensen zwerfvuil kunnen rapen in hun buurt en al ploggend hun vooruitgang kunnen tracken.  

220216_ms_blog_terugblik_tweedehands.jpg

Reduce, reuse, recycle

Consumenten doen steeds vaker aan ‘reduce, reuse, recycle’, en dan vooral in de vorm van minimalisme en DIY-projecten. Hoe dan ook een erfenis van de lockdown, waarin iedereen de liefde herontdekte voor bananenbrood bakken, sjaals breien en pottenbakken. 

Ook tweedehandskledij of vintage is terug helemaal hip. Zo zijn er de lange rijen aan de Litouwse tweedehandswinkel ThinkTwice of apps als Vinted om gedragen kledij te (ver)kopen. Zelfs de grote spelers in de mode-industrie surfen mee op deze trend. Zo is er ‘Zalando pre-owned' waar je tweedehandskledij kan (ver)kopen en ook H&M, Zeeman en C&A lanceerden een kledinginzamelingsprogramma om fashion te hergebruiken of te recyclen. 

Wat consumenten in de eerste plaats willen, is functionele, kwaliteitsvolle producten aan een eerlijke prijs. Daarnaast is er ook een stijgend ethisch bewustzijn – de keuze voor producten met een positieve impact. Dat betekent ook: betrokken zijn bij het hele productproces – van oorsprong tot eindstation. Bedrijven moeten dus nadenken over hoe een product zal worden ontwikkeld, hoe het zal leven, wat het zal worden en hoe het zal worden afgedankt – en hergebruikt. Dat kan door meer ecologische principes te hanteren, met minder afval en kortere productietijden. Steeds meer gebouwen, interieurs en producten zullen bestaan uit gerecycleerde materialen. In elk geval moeten bedrijven hun engagement kunnen bewijzen, ethisch (in)kopen – en daar transparant over zijn. 

producten zijn out, oplossingen zijn in.
StadGent_web_case3_aangepast.jpg

Gezonde steden

In plaats van naar het buitenland te trekken, werden we in 2021 allemaal toerist in eigen stad of land. Maar hoe gezond is het leven in onze eigen stad? 80% van de Vlaamse steden en gemeenten neemt zowel sociale als fysieke maatregelen om het mentaal welbevinden en de levenskwaliteit van haar inwoners te verbeteren (Gezondleven, 2021): eenzaamheid bij ouderen tegengaan, meer groene ruimtes inrichten en verschillende andere initiatieven. Denk aan Stad Gent die via de lage-emissiezone (LEZ) en het Circulatieplan zorgt voor een betere luchtkwaliteit en een gezondere stad. Of De Energiecentrale die alle Gentse inwoners gratis renovatieadvies geeft.

220216_ms_blog_terugblik_oatly.jpg

carbon labeling 

Duurzaamheid alleen volstaat niet. Waar het echt om draait: transparantie. We willen dat bedrijven ons tonen hoé duurzaam hun producten zijn, en wát zij doen om die te verduurzamen. 

Zo doen het Amerikaanse sneakermerk Allbirds, multinational Unilever en havermelkproducent Oatly aan carbon-labeling: ze vermelden de uitstoot van een product op de productverpakking. Die berekenen ze aan de hand van een LCA (levenscyclusanalyse) op basis van grondstoffen, productie, transport, gebruik en afvalverwerking.  

220216_ms_blog_terugblik_twitter.jpg

transparantie en cancel culture 

Consumenten, en dan vooral de Millenials en Generatie Z, gaan niet langer mee met de massa, maar denken zelf na en doen steeds vaker research – online of via de social media van bedrijven. Hieruit ontstond recent het fenomeen ‘cancel culture’ of cancelcultuur, waarbij bekende mensen of bedrijven geboycot worden op social media vanwege sociaal ongewenst gedrag. 

Oatly werd zo gecancelled voor z’n samenwerking met Blackstone – investeerder in en mede-eigenaar van bedrijven die het Amazonegebied ontbossen. Door die 'cancel culture' krijgen sommige bedrijven schrik om foute claims te maken en zelf gecancelled te worden. Want wie (on)bewust aan greenwashing doet – je duurzamer of maatschappelijk verantwoorder voordoen dan je in werkelijkheid bent – riskeert zelf in het oog van een mediastorm terecht te komen. Maar wie transparant is, en z’n claims kan onderbouwen, hoeft niets te vrezen. Integendeel. 

220216_ms_blog_terugblik_colin.jpg

Écht positieve koploper hierin: sportmerk Nike. Dat z’n statements en campagnes staaft met échte daden – en ervoor zorgt dat alles klopt, ook de diversiteit en duurzaamheid achter de schermen. De wereldberoemde sportfabrikant spreekt zich ook steeds meer uit rond politieke kwesties en maakt met merkactivisme ook maatschappelijk het verschil. Denk maar aan de Colin Kaepernick-campagne en de initiatieven rond BLM. Kan tellen qua geloofwaardigheid.    

Meer weten over duurzaamheidscommunicatie? 

Laat hier je vragen en twijfels achter.  

Of kom ‘ns langs voor een uurtje gratis advies.

 

Alles over